Τελικά οι μάσκες πέφτουν για άλλη μια φορά για προβλήματα που έχουν να κάνουμε με την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Δυτικής Αττικής.
Πιο συγκεκριμένα το θέμα συζητήθηκε στη Βουλή το θέμα της επικείμενης εγκατάστασης και λειτουργίας ιχθυοκαλλιέργειας στο Πόρτο Γερμενό -μετά τις αντιδράσεις κατοίκων, φορέων και της Δημοτικής αρχής- με ερώτηση του βουλευτή κου Δημαρά Γ.
Ο διάλογος του ερωτώντος βουλευτή με τον Υπουργό είναι άκρως αποκαλυπτικός:
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος):
Προχωρούμε τώρα στην προτελευταία για σήμερα, τη με αριθμό 205/24-11-2015 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Β΄ Αθηνών του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Γεωργίου Δημαρά προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχετικά με την άδεια λειτουργίας της μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας στο Πόρτο Γερμενό.
Τον λόγο έχει ο κ. Δημαράς.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, η ερώτησή μου αφορά ένα ιχθυοτροφείο στο Πόρτο Γερμενό. Κι επ’ ευκαιρία αυτού, θέλω να σας πω ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο εδώ, είναι σε πάρα πολλά ιχθυοτροφεία. Και ξέρω συγκεκριμένα: στο Γαλαξίδι, όπου ο συνάδελφος κ. Κωστόγιαννης έχει υποβάλει και σχετική ερώτηση, στα Σκορπονέρια, αλλά και όταν ήμουν περιφερειακός σύμβουλος στην Περιφέρεια Αττικής μάς έρχονταν πάρα πολλές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι οποίες ήταν κατά κανόνα αρνητικές γιατί οι αιτήσεις ερχόντουσαν για ακατάλληλους χώρους. Και βεβαίως το ζήτημα είναι και η έλλειψη ενός σωστού χωροταξικού σχεδιασμού για το θέμα των ιχθυοκαλλιεργειών σε όλη την Ελλάδα.
Έρχομαι τώρα στην περίπτωση του συγκεκριμένου ιχθυοτροφείου στο Πόρτο – Γερμενό. Στις 12/6/2015 χορηγήθηκε άδεις ίδρυσης και λειτουργίας μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής στην εταιρεία «ΙΧΘΥΟΑΤΤΙΚΗ Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία» για κατασκευή πλωτής μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας ετήσιας δυναμικότητας 230 τόνων σε θαλάσσια έκταση είκοσι στρεμμάτων στον κόλπο του Πόρτο – Γερμενού (Δήμος Μάνδρας – Ειδυλλίας).
Η εν λόγω επιχείρηση είχε προσπαθήσει και στο παρελθόν, το 2012, να εκδώσει άδεια λειτουργίας, η οποία όμως απορρίφθηκε από την Περιφέρεια, (αρνητική εισήγηση του Περιφερειακού Συμβουλίου το 2014) και από τον Δήμο Μάνδρας- Ειδυλλίας (απορριπτική απόφαση-ψήφισμα του Δήμου Μάνδρας στις 22/2/2012).
Παρά τις ενστάσεις και τις αρνητικές εισηγήσεις των δύο αιρετών συλλογικών δημοκρατικών οργάνων και της αμφιλεγόμενης από περιβαλλοντικής ή και διοικητικής άποψης νομιμότητας του επιχειρηματικού σχεδίου, ο πρώην Γενικός Γραμματέας, κ. Εμμανουήλ Αγγελάκας, προχώρησε στην προέγκριση άδειας λειτουργίας στις 29/12/2014. Ο κόλπος του Πόρτο – Γερμενού είναι τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με σημαντικούς αρχαιολογικούς και τουριστικούς πόρους (αρχαίο φρούριο των Αιγοσθένων) που περιβάλλεται από τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Αττικής, κλπ. Η λειτουργία της μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας σε έναν τόσο κλειστό κόλπο θα επιφέρει σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμιση σε μια από τις ελάχιστες εναπομείνασες οάσεις της Αττικής.
Οι ερωτήσεις μου είναι: Τι πρωτοβουλίες θα αναλάβετε ώστε να ελεγχθεί τόσο η διαδικασία όσο και η ουσία της εν λόγω αδειοδότησης από άποψη αρνητικής επίδρασης στο φυσικό περιβάλλον, όπως προβλέπεται από το Ελληνικό Σύνταγμα;
Δεύτερον, τι θα κάνετε για την αναθεώρηση της αντισυνταγματικής ΚΥΑ 11/2011 για την χωροταξική ρύθμιση των θαλάσσιων χρήσεων του Σαρωνικού και Κορινθιακού Κόλπου;
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Τον λόγο έχει ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Τσιρώνης, για να απαντήσει.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Βουλευτά, θίγετε ένα καυτό ζήτημα, που διαρκώς το βρίσκουμε μπροστά μας ως Πολιτεία και ως κοινωνία, το ζήτημα τού να αντιστρατεύονται δραστηριότητες καθ’ όλα νόμιμες και δραστηριότητες που τις θέλουμε, άλλες δραστηριότητες εξίσου νόμιμες και εξίσου επιθυμητές.
Τα ιχθυοτροφεία είναι μια τέτοια περίπτωση και εγώ κατά καιρούς είχα αντιμετωπίσει ως μέλος περιφερειακής παράταξης τέτοιες αρνητικές εισηγήσεις με τις αντίστοιχες βέβαια διαμαρτυρίες των ιδιοκτητών ότι με αυτόν τον τρόπο μπαίνει τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Όσον αφορά την ουσία και τον τύπο της ερώτησης θα έλεγα ότι κατ’ αρχάς δεν είναι αρμόδιο το Υπουργείο, διότι ξέρετε πολύ καλά -και έχουμε υπερασπιστεί επανειλημμένα τη διοικητική αποκέντρωση της Ελλάδας- ότι αυτές οι αδειοδοτήσεις εμπίπτουν στη δεύτερη υποκατηγορία της όγδοης ομάδας και οι αδειοδοτήσεις αυτές βγαίνουν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Άρα, ως Υπουργείο δεν θα μπορούσαμε να αποφανθούμε ούτε θετικά ούτε αρνητικά για μια τέτοια αδειοδότηση στον βαθμό που δεν είναι της αρμοδιότητάς μας και ήδη υπάρχει η νόμιμη αδειοδότηση της συγκεκριμένης μονάδας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
Από την άλλη πλευρά στο ερώτημα τού αν είναι αντισυνταγματική η ΚΥΑ του 11/2011, νομίζω ότι ήδη υπάρχουν επανειλημμένες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά εκκρεμεί και μια προσφυγή αυτή τη στιγμή των κατοίκων της περιοχής, που οσονούπω θα έχουμε και από εκεί πέρα μια οριστική απάντηση.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Αναπληρωτή Υπουργού)
Τελειώνω σε δέκα δευτερόλεπτα, κύριε Πρόεδρε.
Ωστόσο, συμφωνώ απόλυτα μαζί σας ότι η Πολιτεία πρέπει να δράσει σοβαρά στο θέμα της χωροταξίας, να αναθεωρήσει τον ν. 4269 -είναι μια διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς- ώστε επιτέλους να πάψουμε να έχουμε τέτοια φαινόμενα. Και αυτή είναι η ουσία της υπόθεσης. Ανησυχώ, δηλαδή, όσο και εσείς, παρά το γεγονός ότι προσωρινά, όσο δεν έχουμε την αναθεώρηση του ν. 4269 βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε μια εκκρεμότητα σοβαρή και έχουν δίκιο οι πολίτες να ανησυχούν.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Κύριε Δημαρά, έχετε τον λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΑΡΑΣ: Κύριε Υπουργέ, ξέρω ότι είναι αρμοδιότητα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αλλά το ότι πρέπει να γίνει αναθεώρηση της ΚΥΑ 11/2011 για εμένα είναι απολύτως δεδομένο.
Η κατάσταση που υπάρχει σε αυτόν τον χώρο είναι χαώδης, ανεξέλεγκτη, και είναι ευκαιρία τώρα, που έχουμε έναν Υπουργό Περιβάλλοντος που προέρχεται από την Οικολογία, να βάλουμε μια τάξη σε αυτά τα ζητήματα σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, των προστατευόμενων περιοχών, όπως είναι αυτή η περιοχή και βεβαίως χωρίς να αντιστρατεύεται αυτή η λογική της τάξης, που πρέπει να βάλουμε, την παραγωγή, καθώς είναι για τον τόπο μια χρήσιμη παραγωγική δραστηριότητα αυτή των ιχθυοκαλλιεργειών. Όμως αυτές να γίνουν στις περιοχές που πρέπει και με τις προϋποθέσεις που θα προστατεύουν το περιβάλλον.
Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Είναι δεδομένη η κατάσταση σε όλη την Ελλάδα και στο συγκεκριμένο σημείο. Το συγκεκριμένο σημείο είναι κλειστός κόλπος, ένα πολύ ευαίσθητο σημείο. Δίπλα έχουμε τον υγροβιότοπο της Ψάθας. Εκεί πάνε πάρα πολλοί Αθηναίοι, κάτοικοι της περιοχής. Όταν φυσάνε δυτικοί άνεμοι, όλα αυτά τα υπολείμματα έρχονται εκεί όπου λούονται το καλοκαίρι οι κάτοικοι της περιοχής και επηρεάζεται και ο τουρισμός. Ας προστατεύσουμε επιτέλους το περιβάλλον, να δούμε τι θα κάνουμε. Δεν μπορούμε να το αφήσουμε έτσι.
Ξέρουμε ότι αυτός ο θεσμός της αποκεντρωμένης διοίκησης πρέπει να καταργηθεί. Σχεδόν όλες οι Περιφέρειες το λένε. Πρέπει να υπάρχει μία αιρετή Περιφέρεια και αυτός ο ενδιάμεσος θεσμός, πραγματικά, πρέπει να αλλάξει. Δεν μπορεί, δηλαδή, να παίρνει αποφάσεις κόντρα στις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων, που είναι και το Δημοτικό Συμβούλιο της περιοχής αλλά και το Περιφερειακό Συμβούλιο.
Δεν τολμήσανε άλλοι Γραμματείς να πάρουν τέτοιες αποφάσεις. Το ξέρω πολύ καλά. Όσες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων απορρίπτονταν στην Περιφέρεια Αττικής δεν πηγαίναν να πάρουν άδειες. Εδώ κι άλλα πράγματα πρέπει να σκεφτόμαστε κάθε φορά. Πώς, δηλαδή, ένας Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης μπορεί να πάρει ή τολμάει να πάρει απόφαση κόντρα στα συλλογικά όργανα και σε τέτοια ευαίσθητα σημεία.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Ο κ. Τσιρώνης έχει τον λόγο για να απαντήσει.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Πραγματικά, όπως προείπα, το γεγονός ότι σήμερα, με την υπάρχουσα κατάσταση και με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, αυτή η μονάδα λειτουργεί νομότυπα, δεν σημαίνει ότι δεν συμμερίζομαι τις σοβαρές ανησυχίες σας.
Μιας και θίξατε το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης, δεν είναι μονάχα το θέμα των αδειοδοτήσεων, όπου λειτουργούμε ως ασώματος κεφαλή, η Πολιτεία δηλαδή, είναι κι άλλα θέματα. Το ξέρετε ότι οι δασικές υπηρεσίες είναι στην ίδια κατάσταση, οι πολεοδομίες είναι στην ίδια κατάσταση, είναι η περιβαλλοντική αδειοδότηση, είναι οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι, είναι δεκάδες ζητήματα. Έχουμε, πραγματικά, μία δήθεν αποκέντρωση η οποία, ουσιαστικά, λειτουργεί σε έναν δυισμό της διοίκησης και σε μια παντελή αδυναμία να έχουμε έναν συνολικό σχεδιασμό.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες πραγματικά είναι πυλώνας της ελληνικής οικονομίας. Ή θα πρέπει να επιλέξουμε ότι η αλιεία και τα αλιεύματα είναι προνόμιο ελαχίστων, αν θέλουμε να κάνουμε αειφορική αλιεία, αυτών που έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν δηλαδή ή θα έχουμε μία οριστική καταστροφή της αλιείας μας, με εντατική αλίευση των θαλασσών μας ή θα πρέπει να ενισχύσουμε τις ιχθυοκαλλιέργειές μας, ώστε το ψάρι να φτάνει παντού, χωρίς να απειλούνται τα οικοσυστήματα.
Αυτές οι εταιρείες αναγκαστικά θα πάνε σε κλειστούς κόλπους. Δεν μπορούν να πάνε στην ανοιχτή θάλασσα, το καταλαβαίνουμε όλοι. Ωστόσο, δόξα τω Θεώ, η Ελλάδα έχει εκατοντάδες κλειστούς κόλπους, οι οποίοι είναι πρόσφοροι για ιχθυοκαλλιέργειες και ταυτόχρονα, δεν απειλούν άλλες οικονομικές δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός και πολύ περισσότερο δεν απειλούν το περιβάλλον, με την έννοια ότι εκεί υπάρχουν κι άλλες χρήσεις επισκεψιμότητας, λουομένων, όπως πολύ σωστά αναφέρατε.
Δυστυχώς, το σημερινό θεσμικό πλαίσιο, το είπα και πριν, δεν βοηθάει σε μια τέτοια ορθολογική και αειφορική διαδικασία. Αντιμετωπίστηκε με έναν τρόπο όλη η νομοθεσία και όλες οι ΚΥΑ, έχετε δίκιο, με την έννοια ότι κάποιοι άνθρωποι πίεζαν να κάνουν κάποιες δραστηριότητες μεμονωμένες, αποσπασματικές, είτε μιλάμε για εμπορία καυσίμων, είτε μιλάμε για ιχθυοκαλλιέργειες, είτε μιλάμε για βιομηχανικές μονάδες, οι οποίες κατέστρεψαν κυριολεκτικά άλλους ζωτικούς πόρους.
Οδυνηρό παράδειγμα είναι ο κόλπος της Ελευσίνας, που είναι ένα μνημείο της ιστορίας -εκεί έγινε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας- και το οποίο σήμερα έχει μία εικόνα που σε καμία χώρα δεν θα τολμούσαν στην κοιτίδα του πολιτισμού τους, που είναι η Ελευσίνα, με τα Ελευσίνια Μυστήρια, να πάνε και να βάλουν όλες αυτές τις μονάδες.
Δυστυχώς έγινε και δυστυχώς έλαχε στη σημερινή Κυβέρνηση το καθήκον να αναθεωρήσει όλο αυτό το θεσμικό και νομικό πλαίσιο που ήδη αναφέρατε. Και ξέρετε ότι σε αυτήν την κατεύθυνση θα κινηθούμε, αλλά, παρακαλούμε, λίγη υπομονή. Συμμεριζόμαστε ως Κυβέρνηση τις ίδιες ανησυχίες με εσάς.
Ευχαριστώ.