Eίχα διαβάσει από έναν Άγγλο ή Αμερικανό κοινωνιολόγο ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουν οι σημερινές δημοκρατίες της Δύσης είναι η ασυνέπεια προγραμμάτων και πολιτικής πράξης των κυβερνήσεων, γενικά των εκλεγμένων αντιπροσώπων. Κατά κανόνα δεν εφαρμόζουν τα προγράμματα με τα οποία έχουν εκλεγεί. Και πρότεινε, όπως υπάρχει Συνταγματικό Δικαστήριο όπου οι πολίτες προσφεύγουν όταν κρίνουν ότι η Κυβέρνηση νομοθετεί ενάντια στο Σύνταγμα, να θεσμοθετηθεί ένα Προγραμματικό Δικαστήριο όπου οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να προσφεύγουν, όταν κρίνουν ότι οι εκλεγμένοι δεν εφαρμόζουν το πρόγραμμα βάσει του οποίου πήραν τις ψήφους τους και εκλέχτηκαν.
Σημείωση. Η Ελλάδα δεν έχει Συνταγματικό Δικαστήριο. Τον ρόλο αυτό παίζει το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Πράγματι, στην εποχή που κυριαρχεί η επικοινωνία, οι δημοσκοπήσεις και η εικόνα, τα προγράμματα παίζουν ρόλο εργαλείου απόσπασης ψήφων και όχι δέσμευσης προς την κοινωνία των προθέσεων των υποψηφίων για την πολιτική που θα εφαρμόσουν. Ένα επακόλουθο αυτής της νοοτροπίας και πολιτικής είναι ότι οι εκλεγμένοι αποφεύγουν, και αποφεύγουν συνειδητά και με όλες τους τις δυνάμεις, να απολογούνται στο Σώμα που τους εξέλεξε για τα πεπραγμένα της διοίκησής τους. Το αποφεύγουν συνειδητά, γιατί γνωρίζουν καλλίτερα από οποιονδήποτε ότι το πρόγραμμα που πρόβαλαν κατά την προεκλογική εκστρατεία ήταν αποτέλεσμα επικοινωνιακής επεξεργασίας και όχι καταστάλαγμα πραγματικό συλλογικής δουλειάς πάνω στα προβλήματα της κοινωνίας και εκτίμηση της θέλησης και των δυνατοτήτων του συνδυασμού στις συνθήκες εξάσκησης της διοίκησης.
Άρα το πρώτο πράγμα που πρέπει να απαιτεί ο ψηφοφόρος απ ’τους συνδυασμούς που του ζητούν την ψήφο είναι η υποχρέωση δημόσιου απολογισμού του έργου τους τόσο αυτού καθαυτού όσο και με βάσει της προγραμματικές δεσμεύσεις. Ο δημόσιος απολογισμός θα βοηθήσει και την κοινωνία να εκτιμήσει καταστάσεις, πρόσωπα, πολιτικές και τις παρατάξεις να επανεκτιμήσουν προοπτικές και δυνατότητες, αλλά κυρίως να έρθουν σε επαφή με τους πολίτες σε μια εξόχως δημοκρατική διαδικασία ανταλλαγής απόψεων, εκτιμήσεων και προοπτικών. Σε μια διαδικασία συμμετοχής και συνυπευθυνότητας για το μέλλον αυτής της πόλης.
Το παλιό πολιτικό προσωπικό θεωρεί περιττές (και επικίνδυνες) τέτοιες διαδικασίες. Δεν θέλει, δεν αισθάνεται άνετα μπροστά στη συμμετοχή των πολιτών. Πάρτε τα προγράμματα όσων εξάσκησαν διοίκηση (δημοτική ή νομαρχιακή) και κάντε ένα απολογισμό της δουλειάς τους. Θα εκπλαγείτε. Τα προγράμματα ήταν ένα καθαρό επικοινωνιακό εργαλείο που καμία σχέση δεν είχαν με την πολιτεία τους στη διοίκηση. Και συμπεραίνει κάποιος αβίαστα ή ότι έλεγαν συνειδητά ψέματα ή πήγαιναν εκεί που οι συγκυρίες τους οδηγούσαν χωρίς πυξίδα και προορισμό, σε μια καθαρά καιροσκοπική διαδρομή. Ο απολογισμός ίσως θα τους υποχρέωνε σε αλλαγή πορείας που δεν είχαν τη θέληση και τη δύναμη να κάνουν.
Εμείς, η δημοτική κίνηση Ελευσίνας- Μαγούλας ΕΝΕΡΓΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ διακηρύσσουμε την συμμετοχή και συνυπευθυνότητα του πολίτη στα δρώμενα της πόλης. Βασική προϋπόθεση είναι ο δημόσιος απολογισμός των πεπραγμένων. Θα αντιτείνει κάποιος ότι και αυτά είναι προεκλογικά λόγια και μας τα’ χουν πει και άλλοι. Θα έχει εν μέρει δίκιο. Εμείς δεν ξεκινήσαμε σήμερα. Η πορεία μας στα κοινωνικά δρώμενα είναι το μόνο εχέγγυο των λόγων μας. Αλλά είναι ισχυρό εχέγγυο. Οι άλλοι που θα τολμήσουν να πούνε κάτι τέτοιο πρέπει να μας παρουσιάσουν τα εχέγγυα των λεγομένων τους. Η μεταμόρφωσή τους σε «ανεξάρτητους» δεν τους απαλλάσσει απ΄την ευθύνη των πράξεων και παραλείψεων όταν εξασκούσαν διοίκηση.
Μαζεύω τα προγράμματα των συνδυασμών των τελευταίων τετραετιών και μελετάω τι είχαν υποσχεθεί και τι έπραξαν εν τέλει. Δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτεία και τι δράση τους. Όμως δείχνουν τις αγωνίες και τα οράματα της πόλης που οι επικοινωνιολόγοι ενσωμάτωναν στα προγράμματα για να αποσπάσουν την εύνοια και τις ψήφους των πολιτών.
Στην βιβλιοθήκη του Δήμου προτείνω να δημιουργηθεί ειδικό τμήμα «ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ». Εκεί να συγκεντρώνονται τα προγράμματα των συνδυασμών ώστε οι μελετητές του μέλλοντος να βλέπουν την πορεία της πόλης μέσα και απ΄τις εξαγγελίες (ειλικρινείς ή καιροσκοπικές) των διάφορων υποψηφίων. Τα ντοκουμέντα αυτά είναι τεκμήρια του πολιτικού λόγου στις διαδοχικές χρονικές περιόδους της πόλης και εκτιμώ ότι η μελέτη και η χρήση τους θα συμβάλουν στην εμβάθυνση και διεύρυνση του πολιτικού λόγου και πράξης, στην εμβάθυνση και διεύρυνση της συμμετοχής και της δημοκρατίας.
Το νέο που γεννιέται μέσα απ’ την φωτιά των μνημονίων αγωνίζεται για να σταθεί όρθια μια κοινωνία που καταρρέει, αγωνίζεται ενάντια στο παλιό πολιτικό προσωπικό που είναι συνυπεύθυνο για τις πολιτικές που μας έφεραν έως εδώ. Αγωνίζεται ενάντια στις συνήθειες και πρακτικές του παλιού, ενάντια στο πελατειακές πρακτικές, στην ευνοιοκρατία, στον εκμαυλισμό ή εξαγορά συνειδήσεων, στα κατά συνθήκη ψεύδη των προεκλογικών περιόδων. Το νέο αγωνίζεται να καταστήσει τον δημότη γνώστη, συνδιαχειριστή, συνυπεύθυνο και καθημερινό κριτή των πράξεων και των παραλείψεων της Δημοτικής Αρχής. Είναι υπόθεση όλων μας, των ενεργών πολιτών, να επικρατήσει το νέο στον σκληρό αγώνα που δίνει ενάντια στο παλιό. Δεν είναι υπόθεση κάποιων προσώπων, είναι υπόθεση όλων μας. Το παλιό σε μια απέλπιδα προσπάθεια να συνεχίσει να καθορίζει τα πράγματα της πόλης, με τις παλιές πολιτικές και πρακτικές, εγκαταλείπει τα σύμβολα και τα χαρακτηριστικά του παρελθόντος και φοράει το ένδυμα «ανεξάρτητος», χωρίς ποτέ να δώσει δημόσια εξηγήσεις γι΄ αυτή την αλλαγή. Το παλιό πολιτικό προσωπικό συνασπίζεται προβάλλοντας τον «επαγγελματισμό» και την γνώση (τη γνώση όμως στις παλιές καταστροφικές μεθόδους εξάσκησης διοίκησης) για να συνεχίσει τα ίδια. Το παλιό παριστάνει και αντιγράφει το νέο για να επιβιώσει στις κοινωνικές αναταράξεις που προηγούνται της ανατροπής.
Όμως αυτό που δεν πρόκειται να κάνει, γιατί δεν το μπορεί απ’ τη φύση του, γιατί το παλιό παραμένει παλιό όσο «ανεξάρτητο» και αν παρουσιάζεται, όσο και αν προσπαθεί να μιμηθεί το νέο, αυτό που δεν πρόκειται να κάνει είναι ο απολογισμός των πεπραγμένων με βάση τις προγραμματικές διακηρύξεις του στις περιόδους που εξάσκησε διοίκηση (είτε στα δημοτικά είτε στα νομαρχιακά). Δεν θα το κάνει! Εμείς θα προσπαθήσουμε, θα προκαλέσουμε, αλλά δεν πρόκειται να απαρνηθεί τον εαυτό του. Θα διακηρύττει σε όλους τους τόνους τη συμμετοχή, τον έλεγχο, τον απολογισμό, αλλά δημόσιο απολογισμό με βάση τα προγράμματά του δεν πρόκειται να κάνει.
Πιθανόν οι συνθήκες, καινούργια δεδομένα, οι αντιλήψεις ν’ αλλάξουν και να χρειαστεί διόρθωση του προγράμματος. Πρέπει ν’ αλλάξει. Αλλά θα αλλάξει μετά δημόσιο απολογισμό και δημόσια διαβούλευση. Πρέπει ο λαός να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής. Να ξεφύγουμε απ’ τις πολιτικές της ανάθεσης, όπου με την ψήφο μας αναθέτουμε σε κάποιους εκπροσώπους την τύχη της πόλης, και να περάσουμε στις συμμετοχικές διαδικασίες. Βασική διαδικασία της συμμετοχής είναι και ο δημόσιος απολογισμός πεπραγμένων με βάση τις προγραμματικές διακηρύξεις. Πρέπει να ξεκινήσουμε, τώρα, να θεωρούμε βασικό καθήκον των εκλεγμένων και απαίτηση των πολιτών τη τήρηση του προγράμματος Προγραμματικό Δικαστήριο να γίνει ο ίδιος ο λαός της πόλης.
Ντίνος Ρούσσης