Της Νένας Μαλλιάρα

Μειώσεις στο κόστος της χρήσης του πλαστικού χρήματος έρχονται άμεσα από τις τράπεζες, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών ώστε να καταστεί εφικτή η επιτάχυνση της άρσης των capital controls. Τον δρόμο για τις μειώσεις στις προμήθειες ηλεκτρονικών συναλλαγών ανοίγει κανονισμός της Ε.Ε., ο οποίος τίθεται σήμερα σε ισχύ, και προβλέπει σημαντική μείωση των διατραπεζικών προμηθειών (interchange fee).

Πρόκειται για τις προμήθειες που πληρώνει η τράπεζα (αποδέκτης συναλλαγής) που εκκαθαρίζει μία συναλλαγή με έμπορο μέσω του τερματικού της στην τράπεζα (εκδότης κάρτας) που έχει εκδώσει την κάρτα που χρησιμοποιεί ο έμπορος. Οι προμήθειες αυτές κινούνται στο 0,70% – 0,80% και από σήμερα θα υποχωρήσουν στο 0,30% για τις πιστωτικές και 0,20% για τις χρεωστικές κάρτες, μειώνοντας το κόστος για τις τράπεζες – αποδέκτες συναλλαγών με κάρτες (στον αντίποδα, οι τράπεζες – εκδότες καρτών θα έχουν μειωμένο έσοδο), αλλά και τους εμπόρους – χρήστες του πλαστικού χρήματος.

Όπως αναφέρουν στελέχη τραπεζών στο Capital.gr, επακόλουθο της μείωσης των διατραπεζικών προμηθειών θα είναι η μείωση των προμηθειών για τους συναλλασσόμενους με πλαστικό χρήμα, καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες οι μέσες προμήθειες από 1,20% – 1,30% σήμερα θα υποχωρήσουν στο 1% και επιπλέον κατά 0,25% (στο 0,75%) για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Σημειώνεται ότι ο επιχειρηματικός κόσμος έχει ζητήσει επανειλημμένως μείωση του κόστους των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα, ενώ πρόσφατα και η ΤτΕ (στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2015 του διοικητή Γ. Στουρνάρα) κάλεσε εμμέσως τις τράπεζες να επανεξετάσουν την τιμολογιακή τους πολιτική στις χρεώσεις των καρτών και των ηλεκτρονικών συναλλαγών, ώστε να δοθεί το απαραίτητο κίνητρο για τη χρήση εναλλακτικών διαύλων πληρωμών. Μέσω της αύξησης των πληρωμών από εναλλακτικούς διαύλους εκτιμάται ότι ωφεληθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και η Οικονομία, ενώ θα δημιουργηθούν οι επιπλέον προϋποθέσεις για την άρση των capital controls.

Η αύξηση των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα είναι βασικός στόχος και της κυβέρνησης προκειμένου να ελέγξει την φοροδιαφυγή (στα μέτρα που θα προωθήσει άμεσα το Υπουργείο Οικονομικών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής προβλέπεται “χτίσιμο” αφορολόγητου από το 2016 μόνο μέσω δαπανών που θα γίνονται με πλαστικό χρήμα).

Όπως αναφέρουν στελέχη του e – banking τραπεζών στο Capital.gr, η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη μείωση του κόστους που αυτές συνεπάγονται. Βεβαίως, τονίζουν, οι προμήθειες που ισχύουν στην Ελλάδα δεν διαφέρουν σημαντικά (σε πολλές περιπτώσεις είναι και χαμηλότερες) από τις ισχύουσες σε άλλες χώρες, τη στιγμή μάλιστα που στην Ελλάδα ο τζίρος του πλαστικού χρήματος είναι πέντε φορές μικρότερος.

Για να φτάσει στη σημερινή εφαρμογή του κανονισμού για τη μείωση των διατραπεζικών προμηθειών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολήθηκε με το θέμα ήδη από το 2013. Σκοπός της ήταν να προβεί σε έλεγχο και πιθανά εξορθολογισμό των διατραπεζικών αμοιβών, με τελικό στόχο να μειωθούν οι προμήθειες με τις οποίες επιβαρύνεται μια επιχείρηση για να μπορεί να αποδέχεται συναλλαγές με κάρτες. Στην Ευρώπη των πολλών μικρομεσαίων και οικογενειακών επιχειρήσεων, το κόστος αυτό θεωρήθηκε σημαντικό, αποτελώντας αντικείμενο πολλαπλών και μακρών διαβουλεύσεων των ευρωπαϊκών μηχανισμών διοίκησης, που διήρκεσαν πάνω από 2,5 χρόνια. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είδαν επιπλέον μια ευκαιρία να θέσουν θέμα μείωσης των τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες για τον τελικό καταναλωτή.

Για τις ελληνικές επιχειρήσεις, η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών που θα επιτευχθεί μέσω της μείωσης των προμηθειών, εκτιμάται ότι θα είναι επωφελής δεδομένου ότι οι συναλλαγές με μετρητά κοστίζουν περισσότερο. Ειδικότερα, η διαχείριση των μετρητών ενέχει μεγαλύτερο και εν πολλοίς “κρυφό” κόστος για τις επιχειρήσεις, από τη διακίνηση και τη φύλαξη έως τους κινδύνους (ληστείες). Διεθνώς το κόστος των μετρητών στις συναλλαγές των επιχειρήσεων έχει υπολογιστεί στο 1,50% – 2% του τζίρου τους.