Οι επεκτάσεις του μετρό, η έξαρση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ο προαστιακός, οι επενδύσεις στην «Αθηναϊκή Ριβιέρα», η έναρξη των εργασιών στο Ελληνικό, οι αυξήσεις στα τιμήματα πώλησης των ακινήτων και η μεσολάβηση αρκετών ετών από την τελευταία φορά που η επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών έγινε με βάση τις εισηγήσεις των εκτιμητών ακινήτων και όχι με «οριζόντιες» αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών είχαν ως αποτέλεσμα να πάρουν «φωτιά» οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στο λεκανοπέδιο.
Τα ευρήματα από τη σύγκριση όλων των ζωνών στις οποίες διαιρείται πλέον η Αττική είναι εντυπωσιακά: αύξηση άνω του 50% για τη μία στις 10 ζώνες, αύξηση τιμής στο 83% των περιοχών και μείωση μόλις στο… 4%. Και μείωση κατά 61% στις τιμές ζώνης της Αττικής που εξακολουθούν να κυμαίνονται κάτω από τα 1.000 ευρώ.
Μια σαφής ένδειξη ότι οι ανατιμήσεις έχουν αγγίξει αυτήν τη φορά και τις φθηνότερες περιοχές του λεκανοπεδίου. Από τις 361 ζώνες που διαμορφώνονται μέχρι σήμερα κάτω από τα 1.000 ευρώ, από την 1/1/2022, οπότε θα ενεργοποιηθούν οι νέες τιμές, θα πέσουμε στις μόλις 138. Οι μεταβολές των τιμών ζώνης στην Αττική έχουν μεγάλη βαρύτητα. Πάνω από το 50% των εσόδων του ΕΝΦΙΑ «γεννιέται» από τα ακίνητα στο λεκανοπέδιο, ενώ η «συγκέντρωση» θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Και αυτό διότι η Αττική εμφανίζει εντελώς διαφορετική εικόνα όσον αφορά στις μεταβολές των τιμών ζώνης συγκριτικά με το σύνολο της χώρας. Ανακοινώνοντας τις νέες τιμές, το υπουργείο Οικονομικών μίλησε για μέση αύξηση στις υφιστάμενες ζώνες που κινήθηκαν ανοδικά κατά 18%. Στην Αττική, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 26%. Επίσης, η κυβέρνηση έκανε λόγο για μείωση τιμών στο 27% των περιοχών. Στην Αττική, μείωση θα έχουμε μόλις στο 3%.
Αυτή η «διαφοροποίηση» θα συγκεντρώσει ακόμη περισσότερα βάρη στην Αττική, με τη φορολογητέα αξία των ακινήτων να εκτινάσσεται σε πολλές εκατοντάδες δισ. ευρώ (ακόμη και πάνω από 400 δισ. ευρώ), δεδομένου πλέον ότι η μέση τιμή ενός τετραγωνικού στην Αττική φτάνει στα… 1.715 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι θα πέσει και μεγάλο βάρος στην επιτροπή που θα αναλάβει τον επανασχεδιασμό των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αν δεν γίνει μεταβολή στον τρόπο υπολογισμού του φόρου κατοχής ακινήτων, θα έχουμε αυξημένη επιβάρυνση (που φτάνει και στο 111%) σε 691 περιοχές της Αττικής. Το λεκανοπέδιο –μαζί με τα νησιά που ανήκουν διοικητικά στην Αττική– διαιρείται πλέον σε 1.350 ζώνες. Από αυτές, οι 1.192 (ποσοστό 88,3%) προϋπήρχαν και οι υπόλοιπες 158 είναι νέες εντάξεις περιοχών ή επεκτάσεις του συστήματος. Η σύγκριση των νέων τιμών με τις υφιστάμενες οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα:
• Η μέση τιμή ζώνης στο λεκανοπέδιο (χωρίς τις επεκτάσεις και τις νέες εντάξεις που έγιναν) διαμορφώνεται πλέον στα 1.715 ευρώ από 1.405 ευρώ που ήταν μέχρι τώρα. Υπάρχει δηλαδή αύξηση 22% στη μέση τιμή ζώνης, κάτι που θα μεταφραστεί σε πολλές δεκάδες δισ. ευρώ όσον αφορά στη φορολογητέα αξία των ακινήτων.
• Η εικόνα που εμφανίζει το λεκανοπέδιο είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με την εικόνα που δόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών για το σύνολο της χώρας. Από την επεξεργασία 1.161 τιμών ζώνης που προϋπήρχαν (και οι οποίες είναι άμεσα συγκρίσιμες) προκύπτει ότι μόλις σε 37 ζώνες είχαμε μείωση έως 10% (ποσοστό 3%), ενώ μόλις 10 ήταν οι περιοχές με μείωση πάνω από 10%. Στο 39% των τιμών ζώνης (456 περιοχές) είχαμε αύξηση από 20% έως 50% και στο 10% (117 περιοχές) είχαμε αύξηση πάνω από 50%. Αμετάβλητες έμειναν οι τιμές μόνο σε 38 περιπτώσεις.
• Το μέσο ποσοστό αύξησης των υφιστάμενων ζωνών στην Αττική (για τις περιοχές που είχαν αύξηση) αγγίζει το 26%, όταν για το σύνολο της χώρας –με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών– διαμορφώνεται στο 18%. Αντίθετα, για τις περιοχές που είχαν μείωση, το μέσο ποσοστό είναι μόλις 8% έναντι 18% που ισχύει για το σύνολο της χώρας. Αμετάβλητες έμειναν οι τιμές στην Αττική μόλις στο 3% των περιοχών έναντι 27% που είναι το αντίστοιχο πανελλαδικό ποσοστό.
Παρά την εντύπωση που έχει δημιουργηθεί ότι οι μεγάλες αυξήσεις εντοπίζονται στη λεγόμενη «Αθηναϊκή Ριβιέρα», τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις κυριαρχούν στο κέντρο της Αθήνας, σε περιοχές των βορείων προαστίων με πρόσβαση σε μετρό και Αττική Οδό (Χαλάνδρι, Βριλήσσια) αλλά και σε περιοχές που βρίσκονται στις παρυφές του κέντρου με πρόσβαση στα μέσα σταθερής τροχιάς. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στο λεκανοπέδιο εντοπίζεται στη ΛΗ1 ζώνη του 1ου διαμερίσματος, η οποία αυξάνεται κατά 900 ευρώ, φτάνοντας στα 1.850 ευρώ.
Το Ηράκλειο Αττικής (ζώνες Ζ και ΙΔ) είναι επίσης στον κατάλογο με τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες ανατιμήσεις, όπως επίσης και ο Άγιος Δημήτριος, ζώνες του οποίου έχουν ανατιμηθεί ακόμη και πάνω από 80%. Αντίστοιχη εικόνα και στη Δάφνη αλλά και την περιοχή του Ζωγράφου. Από τα νότια προάστια, η Γλυφάδα είναι αυτή που εμφανίζεται στον κατάλογο των μεγαλύτερων ανατιμήσεων, με τη Ζ’ ζώνη να εκτινάσσεται στα 3.800 ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 1.700 ευρώ ή 81%.
Η κατακόρυφη μείωση του αριθμού των ζωνών με τιμή κάτω των 1.000 ευρώ –από τις υφιστάμενες ζώνες έμειναν μόλις 138– θα υποχρεώσει το υπουργείο Οικονομικών να ξανασχεδιάσει την κλίμακα του ΕΝΦΙΑ προκειμένου να αποφευχθούν οι επιβαρύνσεις ιδιοκτητών στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές του λεκανοπεδίου.