Ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, προοιωνίζονται οι δύο παραιτήσεις – βόμβα το πρωί της Παρασκευής, του Γρηγόρη Δημητριάδη και του Παναγιώτη Κοντολέοντος, επικεφαλής της ΕΥΠ.
Το σκάνδαλο των παράνομων παρακολουθήσεων κινητών τηλεφώνων είναι αυτό που έφερε τις παραιτήσεις, οι οποίες όμως διαφέρουν η μία από την άλλη. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αυτής είναι βαθύ, αλλά σε κάθε περίπτωση εν μέσω θέρους βρισκόμαστε μπροστά σε μια μείζονα κρίση για την κυβέρνηση.
Ο Γρηγόρης Δημητριάδης ήταν ο ισχυρός άνδρας της κυβέρνησης, ο πιο στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη, και παραιτήθηκε καθώς είχε μπει στο κέντρο του κάδρου των καταγγελιών για υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων κ.λπ.
Ο Κ. Δημητριάδης, αποχώρησε από το Μαξίμου για λόγους ευθιξίας, καθώς του καταλόγιζαν -δημοσιεύματα και η αντιπολίτευση- έμμεση σχέση με στελέχη που εμπλέκονται με το Predator. Κατηγορίες που στη συνέχεια έπλητταν τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Σχέση, όμως, που σε καμιά περίπτωση δεν αποδεικνύεται με τον ίδιο τον πρώην γενικό γραμματέα της κυβέρνησης, να κάνει λόγο για πλήρη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και για νόμιμη επενδυτική δραστηριότητα που δεν σχετίζεται με τίποτε άλλο.
Παράλληλα, ο κ. Δημητριάδης παραιτήθηκε ακριβώς για να αποφευχθεί το τοξικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί στην κυβέρνηση, και προκειμένου να γίνει διαχείριση της ζημίας, (damage control). Να αποσυμπιεστεί το βαρύ κλίμα των τελευταίων ημερών.
H ίδια η παραίτηση του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης δείχνει ότι αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για το τι ακριβώς έκανε η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και δεν ενημέρωνε το Μέγαρο Μαξίμου.
Τι ακριβώς συνέβαινε στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών;
Ο κ. Κοντολέων, ήταν επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών η οποία υπάγεται απευθείας στο Μέγαρο Μαξίμου. Την εποπτεία δηλαδή την είχε το γραφείο του Πρωθυπουργού, επομένως και ο κ. Δημητριάδης.
Μια φράση στην ανακοίνωση παραίτησης του επικεφαλής της ΕΥΠ δίνει το στίγμα της υπόθεσης. «Ο Διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Παναγιώτης Κοντολέων, υπέβαλε την παραίτησή του στον Πρωθυπουργό, κατόπιν λανθασμένων ενεργειών που διαπιστώθηκαν στη διαδικασία των νόμιμων επισυνδέσεων».
Αυτές οι… λανθασμένες ενέργειες δείχνουν ότι το Μαξίμου «χρεώνει» στον διοικητή τις παρακολουθήσεις τηλεφώνων. Του χρεώνει λάθη σε όλη αυτή τη δυσώδη υπόθεση. Κι ότι ουσιαστικά η ΕΥΠ δεν είχε ενημερώσει τον πολιτικό του προϊστάμενο γι’ αυτές τις νόμιμες «επισυνδέσεις», δηλαδή τις παρακολουθήσεις που φέρεται να έγιναν κατόπιν άδειας του αρμόδιου εισαγγελέα.
Κάτι που σημαίνει ότι ουσιαστικά η παραίτηση είναι απομάκρυνση με εντολή Μαξίμου. Διότι στην κυβέρνηση φέρεται να χρεώνουν τη μη ενημέρωση και να θέτουν ερωτήματα για το τι ακριβώς έγινε με τις επισυνδέσεις.
Σοβαρά ερωτήματα για το ρόλο της ΕΥΠ στην υπόθεση των υποκλοπών.
Ένα ερώτημα είναι για το ποιοι έκαναν αυτές τις υποκλοπές. Πολλές φορές, και στο παρελθόν, η ΕΥΠ λειτουργεί ανεξέλεγκτα, και σίγουρα όχι ως μια υπηρεσία του Δημοσίου που ελέγχεται 100%.
Η Υπηρεσία έχει κατηγορηθεί και στο παρελθόν ότι υπήρξαν στους κόλπους της ομάδες που δρούσαν με δική τους «ατζέντα», με δικούς τους «πελάτες» και πρακτικές.
Η ανακοίνωση για την παραίτηση Κοντολέοντος «φωτογραφίζει» παράνομες και ανεξέλεγκτες πρακτικές παρακολούθησης για τις οποίες «πλήρωσε» με την παραίτησή του ο διοικητής.
Αυτό που θα πρέπει να διερευνηθεί είναι για ποιους δρούσαν τα συγκεκριμένα «παράκεντρα», ποιοι ήταν οι στόχοι τους, εκτός από αυτούς για τους οποίους έγινε καταγγελία.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το 2020 είχε αποκαλυφθεί έγγραφο της ΕΥΠ στο οποίο αναφερόταν ένα κύκλωμα με εμπλοκή και αστυνομικών, την εποχή της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Υπήρχαν συνομιλίες κι εντολές για χιλιάδες τηλεφωνικές παρακολουθήσεις συγκεκριμένων ατόμων, ακόμη και για παρακολούθηση του βουλευτή των ΑΝΕΛ.
Σε εκείνη την υπόθεση είχε εμπλακεί τότε το όνομα του Πάνο Καμμένου και τη συζύγου, αλλά και στελεχών της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Δύο σενάρια
Αυτές οι ραγδαίες εξελίξεις, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν μπορούν να μείνουν χωρίς συνέχεια. Και η συνέχεια, λένε πηγές, θα είναι μια πιο… πολιτική απάντηση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ένα σενάριο αφορά σε ευρύ, δομικό ανασχηματισμό, ώστε να αλλάξει η ατζέντα και η κυβέρνηση να πάει με νέο πρόσωπο στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Να επιχειρήσει δηλαδή ο πρωθυπουργός να αναδείξει μια ανανέωση σε βασικές δομές της κυβέρνησης η οποία θα πάει μέχρι τις εκλογές με αυτό το νέο σχήμα.
Το πότε θα γίνει ο ανασχηματισμός δεν είναι γνωστό. Ισως όχι τώρα, εν βρασμώ, αλλά μετά τις 15 Αυγούστου και μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Το δεύτερο σενάριο, ωστόσο, είναι πιο βαρύ πολιτικά. Κάποιοι δεν θα απέκλειαν αιφνιδιασμό με εκλογές, παρά το γεγονός ότι ο Κ. Μητσοτάκης το έχει αποκλείσει.
Ένα τέτοιο σενάριο, ωστόσο, ενέχει ρίσκο καθώς από την αντιπολίτευση θα του χρεώσουν «απόδραση» από το σκάνδαλο των υποκλοπών.
Το παρασκήνιο
Υπενθυμίζεται ότι αρχικά έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία η παραίτηση του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης.
Η λιτή ανακοίνωση έλεγε ότι η παραίτηση έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό, αλλά ασφαλώς δεν ανέφερε το λόγο. Λίγα λεπτά αργότερα ήρθε η δεύτερη ανακοίνωση που αφορούσε στον επικεφαλής της ΕΥΠ, και τότε ξεκαθάρισαν τα πράγματα.
Ο Γρ. Δημητριάδης, ισχυρός άνδρας της κυβέρνησης, ουσιαστικά ο νούμερο 2 στο Μέγαρο Μαξίμου μετά τον πρωθυπουργό, είχε μπει στο στόχαστρο εδώ και μερικές εβδομάδες με δημοσιεύματα κι επιθέσεις από την αντιπολίτευση.
Αρχικά με τις καταγγελίες για παρακολούθηση του τηλεφώνου του δημοσιογράφου, Θ. Κουκάκη. Αλλά στη συνέχεια με τις καταγγελίες του Νίκου Ανδρουλάκη για το κακόβουλο λογισμικό που ανακάλυψαν οι υπηρεσίες στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά, ανεβάζοντας και πολιτικά το θέμα, ζητώντας εξηγήσεις από την κυβέρνηση για τις παρακολουθήσεις.
Ηρθε η αστραπιαία αντίδραση του πρωθυπουργού που συγκάλεσε άμεσα την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, εκεί όπου, όμως, έγινε στην κυριολεξία… χαμός.
Οι πληροφορίες που διέρρευσαν, ότι ο κ. Κοντολέων παραδέχθηκε την παρακολούθηση του τηλεφώνου του κ. Κουκάκη, βάρυναν ακόμη περισσότερο το κλίμα κι έδωσαν «όπλα» στην αντιπολίτευση να επιτεθεί στο Μαξίμου, στο οποία υπάγεται η ΕΥΠ.
Παράλληλα, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ κατηγορούσαν με σθένος την κυβέρνηση ότι πέρασε τροπολογία με την οποία καταργήθηκε η δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ενημερώνει εάν κάποιος πολίτης βρέθηκε υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Η χρονική συγκυρία που έγινε αυτό, δηλαδή μετά τις καταγγελίες του δημοσιογράφου για παρακολουθήσεις, κρίθηκε ύποπτη από την αντιπολίτευση που εξαπέλυσε πυρά στην κυβέρνηση.